جا زدن و در آوردن برینگ و آماده سازی آن

جا زدن و در آوردن برینگ Mounting and dismounting
مهارت و نظافت از موارد لازم در هنگام جا زدن برینگ، جهت کارکرد مناسب آن است. برینگ قطعه دقیقی بوده و در هنگام نصب آن باید از روشهای صحیح و ابزار مناسب استفاده کرد.
آماده سازی برای جا زدن Preparation for mounting
جازدن ترجیحاً باید در محیط بدون رطوبت و گرد و خاک و سایر آلودگیها انجام شود. تمامی قطعاتی که با برینگ در ارتباط هستند (نظیر محفظه، شافت… ) نیز باید تمیز شوند. دقت ابعاد و شکل این قطعات نیز باید کنترل شود؛ و در این میان تلورانس برینگ نقش بسیار مهم دارد.
هنگام جازدن، برینگ را تا آخرین لحظه نباید از بسته خود خارج نمود. هرگونه موادی که برینگ جهت مقاومت در مقابل زنگ زدن و غیره به آنها آغشته شده نیز باید هنگام جا زدن پاک شوند البته پاک کردن سطح بیرونی برینگ و سطح حلقه داخلی که روی شافت قرار می گیرد، کافیست، ولی اگر گریسی که جهت روانکاری بکار برده می شود با این ماده تطابق نداشته باشد تمامی ماده از برینگ

باید پاک شود. برینگ هایی که کاسه نمد دارند، هیچگاه نباید شسته شوند.
جازدن Mounting
بسته به نوع و اندازه برینگ از یکی از روشهای مکانیکی، هیدرولیکی و حرارتی استفاده می شود. در هر حال هیچ یک از قطعات برینگ در معرض ضربه مستقیم نباید قرار گیرند و نیز ضربه غیرمستقیم فقط به حلقه ای وارد شود که باید جا زده شود. (حلقه داخلی در هنگام جا زدن در روی شافت و حلقه بیرونی در هنگام جازدن در داخل محفظه).
برینگ با سوراخ داخل استوانه ای Bearings with cylindrical bore
در برینگ های یکپارچه (جدانشدنی) حلقه ای که انطباق سفت تری دارد، باید نخست جازده شود. (ضربه به طور غیرمستقیم به آن حلقه اعمال شود). جای برینگ نیز باید کمی روغن زده شود. اگر انطباق خیلی سفت نباشد، برینگهای کوچک را می توان با اعمال ضربه به بوشی که در جلوی حلقه گذاشته شده است، در روی شافت جا زد.
ضربه های چکش به بوش باید به طور یکنواخت روی آن توزیع شود که برای نیل به آن می توان از یک تکه چوبی سخت استفاده نمود.
در صورتیکه برینگ یکپارچه هم در روی شافت و هم در داخل محفظه پرس شود، بین تکه چوبی و برینگ یک بوش قرار می دهیم که هم با حلقه بیرونی و هم با حلقه داخلی در تماس بوده و ضربه به هر دو اعمال شود. استفاده از یک صفحه میانی که با دو حلقه در تماس باشد وسیله مناسبی است برای جلوگیری از پیچ و تاب برداشتن حلقه.
در برینگهای جدا شدنی Separable، حلقه ها می توانند مستقل از یکدیگر جا زده شوند و این امر به سهولت عمل، به ویژه، در مواردی که انطباق پرسی مورد نیاز باشد کمک فراوان می کند.
در موقع جازدن شافتی که حلقه داخلی برینگ بر روی آن نصب شده، در داخل محفظه ایکه قبلاً حلقه بیرونی به همراه قفسه و اجزاء غلتشی در آن جا زده شده است، باید دقت نمود تا ورود شافت، باعث خراش اجزاء غلتشی نشود، لذا در این حالت بهتر است از یک بوش مخصوص جازدن، در مورد رولبرینگ های استوانه ای و سوزنی استفاده شود.
قطر خارجی بوش باید به اندازه قطر شیار غلتک ها diameter raceway باشد. این مقدار در جداول مشخصات برینگها معمولاً با حرف F نشان داده می شود.
با افزایش قطر، نیروی لازم جهت جازدن برینگ نیز افزایش می یابد، لذا در این برینگها از روش حرارتی استفاده می شود. در این روش حلقه داخلی برینگ توسط دستگاههای حرارتی القایی و نظایر آن تا مقدار معینی حرارت دیده، منبسط می شود و سپس بر روی شافت جازده می شود.
برینگها معمولاً نباید بیشتر از ۱۲۵ºc گرم شوند و نیز در برینگهایی که کاسه نمد یکپارچه دارند نباید از این روش استفاده نمود.
در انتخاب وسیله حرارتی باید دقت نمود تا از فوق گرمای موضعی اجتناب شود.
وسایل توصیه شده گرمکن های الکتریکی Electric heaters، کابینت های حرارتی Cabinet Heating و حمام روغن است.
تنظیم برینگ Bearing adjustment
از آنجائیکه برینگهای نظیر بلبرینگ با تماس زاویه ای و رولبرینگ مخروطی به صورت دوتایی بکار برده می شوند، لقی داخلی آنها نسبت به یکدیگر تنظیم می شود و یکی از حلقه های برینگ آنقدر جابجا می شود تا برینگ به لقی مثبت یا بار اولیه (لقی منفی) مورد نظر برسد. بسته به اندازه و ترتیب قرار گرفتن برینگها، جنس شافت و محفظه و فاصله بین دو برینگ، لقی بعد از نصب ممکن است از لقی واقعی در حین کارکرد بیشتر یا کمتر باشد.
اگر به عنوان مثال انبساط حرارتی منجر به کاهش لقی شود، در این صورت لقی اولیه جهت جبران این عمل باید به اندازه کافی بزرگ در نظر گرفته شود.
از آنجائیکه رابطه مستقیمی بین لقی شعاعی و محوری در بلبرینگ های تماس زاویه ای و رولبرینگ های مخروطی وجود دارد، تنظیم یکی از دو لقی کافیست که این کار عموماً در مورد لقی محوری انجام می شود.
مقدار تعیین شده لقی را در نظر گرفته، در برینگ، از لقی صفر شروع کرده با شل و سفت کردن مهره در روی شافت یا استفاده از واشرهای کالیبره شده یا صفحات نازک فلزی بین حلقه های برینگ و جوانب آن، لقی را کم و زیاد می کنیم.
برینگ با سوراخ داخلی مخروطی Bearing with tapered bore
حلقه داخلی این نوع برینگ ها همیشه با انطباق تداخلی نصب می شوند. میزان تداخل در این برینگها با انتخاب تلورانس شافت، نظیر آنچه برای برینگهای با سوراخ داخل استوانه ای صورت می پذیرد، انجام نمی گیرد، بلکه با مقدار پیشروی برینگ بر روی شافت مخروطی یا بوش های کششی و تبدیلی Withdrawal, adapter Sleeves به تداخل مورد نظر می رسند.
در نصب بلبرینگ های خودتنظیم و رولبرینگ های بشکه ای از یکی از روشهای، میزان کاهش لقی شعاعی یا مقدار جابجایی برینگ بر روی شافت، جهت رسیدن به انطباق مورد نظر استفاده می کنند.
در نصب برینگهای کوچک بر روی شافت های مخروطی یا بوشها از مهره های قفلی Lock nuts استفاده شده که آچار مخصوص این مهره ها به نام آچار گلویی خاردار Spanner Hook نیز موجود است. سطح زیر بوش و زیر برینگ قبل از نصب، باید کمی روغنکاری شود .
در برینگ های بزرگتر از مهره های هیدرولیکی Hydraulic nut و سیستم تزریق روغن Oil injection استفاده می شود. شافت نیز در این حالت باید شیارها و سوراخهای لازم جهت تزریق روغن را دارا باشد.
در جازدن برینگهایی که سوراخ داخلی آنها مخروطی است بر روی شافت، تزریق روغن به فاصله بین برینگ و شافت به سهولت عمل کمک فراوان می کند.
شافت برای انجام این امر باید دارای مجرای ورود روغن باشد
مهره هیدرولیکی بر روی قسمت روزه شده شافت یا بوش بسته شده پیستون آن با فشار به حلقه داخلی، برینگ را بر روی شافت یا بوش قرار می دهد.
نحوه ورود و توزیع روغن در فاصله بین شافت، بوش (در صورت استفاده از آن) و برینگ همچنین با تزریق روغن به فاصله بین سطوح درگیر (برینگ و شافت) از اصطکاک تا حد زیاد کاسته شده، عمل نصب ساده تر می گردد. این شیوه عمدتاً در مورد نصب بر روی شافت های مخروطی انجام می گیرد، ولی در صورتی که بوش دارای شیار و شکاف لازم جهت عبور روغن باشد، در آنها نیز عملی است. عمل تزریق روغن با دستگاه پمپ روغن صورت می گیرد.
نحوه جا زدن برینگ داخل مخروطی بر روی شافت مخروطی
مجرای ورود روغن
پیستون
مجرای ورود روغن برای کاهش اصطکاک سطوح درگیر
با تزریق روغن از طریق مجرای روغن، پیستون به جلو رانده شده، برینگ را به جلو هل می دهد.
نحوه نصب برینگ بر روی بوش تبدیل،
فشار پیستون، برینگ را بر روی بوش به جلو می راند
نحوه نصب برینگ بر روی بوش کششی،
با فشار پیستون به مهره جلوی خود، سیلندر مهره هیدرولیکی بوش کششی را به زیر برینگ هل می دهد
روش دیگر جازدن برینگ داخل مخروطی بر روی بوش کششی، با قرار دادن یک صفحه فلزی در جلوی بوش و سفت کردن پیچ هایی که از داخل آن و شافت می گذرند، بوش را به زیر برینگ هل می دهند، تزریق روغن به فاصله بین سطوح درگیر نیز به سهولت امر کمک می کند.
آزمایش چرخش Test runing
در آزمایش کارکرد، برینگ باید دارای روانکار بوده و حتماً تحت یک مقدار بار حداقل قرار داشته و بتواند با سرعتهای کم و زیاد چرخش کند. در صورتی که یک قطعه چوبی یا فلزی را با محفظه در نزدیکترین نقطه به برینگ تماس دهیم، می توانیم صدای حاصل از چرخش آن را کنترل نمائیم.
معمولاً برینگها یک صدای فرفر یکنواخت تولید می کنند. صدایی شبیه جیغ یا سوت نشانه روانکار ناکافی است. صدای ریز و سنگین یا ضربه ای غیر یکنواخت نشانه وجود مواد زائد در داخل برینگ است.
بالا رفتن دما بعد از شروع چرخش، یک امر عادی است. مثلاً اگر روانکار گریس باشد تا توزیع یکنواخت گریس و ایجاد تبادل حرارتی کامل، دما افت نخواهد کرد.
دمای زیاد غیر نرمال دلالت بر عواملی نظیر زیاد بودن روانکار، پیچ و تاب برداشتن برینگ در امتداد شعاعی یا محوری، عدم ساخت دقیق قطعات مجاور برینگ یا اصطکاک زیاد کاسه نمد دارد.
در آوردن (برینگ) Dismounting
برینگ بعد از درآوردن باید سالم باشد تا مجدداً مورد استفاده قرار گیرد، نیروی لازم جهت درآوردن آن هیچگاه نباید به اجزاء غلتشی اعمال شود. در برینگ های تفکیک شدنی حلقه ها مستقل از یکدیگر در آورده شده و کار راحت است، ولی در برینگ های تفکیک نشدنی، حلقه ای که انطباق شل تری دارد، باید نخست درآورده شود. جهت درآوردن حلقه هایی که با انطباق تداخلی جا زده شده اند از وسایلی که شرح آنها در ذیل آورده می شود، باید استفاده کرد:
برینگهای با سوراخ داخلی استوانه ای Bearings with cylindrical bore
برینگهای کوچک را می توان با ضربه های ملایم به یک خار مخروطی در جوانب یکی از حلقه ها، یا با «پولی کش» در آورد.
در آوردن حلقه بیرونی از داخل محفظه در صورتی که سوراخهای روزه شده ای در لبه های مجاور برینگ جهت ورود پیچ تعبیه شده باشد، راحت تر است.
برینگهای بزرگتر که با انطباق تداخلی نیز جا زده شده باشند به نیروی بیشتری برای درآوردن احتیاج دارند؛ بخصوص در مواردی که بعد از زمان کارکرد طولانی، خوردگی ناشی از خراش در محل قرار گرفتن برینگ روی ژورنال بوجود آمده باشد. استفاده از سیستم های تزریق روغن، این عمل را بسیار تسهیل می کند.
گرمکن های مخصوصی Heaters جهت در آوردن رولبرینگ های استوانه ای بدون لبه یا فقط با یک لبه ساخته شده اند که قادر به گرم کردن سریع حلقه داخلی بدون گرم شدن شافت است، لذا حلقه منبسط شده، براحتی در آورده می شود.
چرخش پیچ، برینگ را به بیرون هل می دهد
پولی کش با چرخش پیچ نیرو به حلقه ایکه درگیر است منتقل شده، برینگ را بیرون می کشد
در آوردن حلقه داخلی رولبرینگ های استوانه ای سری NUP, NJ, NU یا حلقه های داخلی بزرگ تا قطر سوراخ داخلی ۴۰۰ میلیمتر با استفاده از حلقه کششی حرارتی با صرفه و ساده است.
این وسیله یک حلقه شکاف دار از جنس یک آلیاژ سبک همراه با دو دستگیره است که قطر داخلی آن به اندازه قطر بیرونی حلقه برینگ است. برای استفاده از آن، حلقه را بین ۲۰۰ºc تا ۲۲۰ºc حرارت داده، رینگ داخلی را با آن می گیرند و بیرون می کشند.
جهت اطمینان از انتقال حرارت رضایت بخش از حلقه داخلی برینگ، قبل شروع عمل، آن را با یک لایه روغن مقاوم در برابر اکسیده شدن پوشش می دهند.
برینگ با سوراخ داخلی مخروطی Bearing with tapered bore
با زدن ضربه به گوه، برینگ از روی بوش خارج می شود
حلقه پشت بند جهت پرکردن فضای زیر بوش
درآوردن برینگ از روی ژورنال مخروطی با تزریق روغن برینگ از روی بستر خود بطور ناگهانی بلند می شود که باید توسط یک مهره، حرکت آن را کنترل نمود
در آوردن برینگ از روی بوش تبدیل، فشار پیستون به حلقه مهار جلوی آن موجب فشار سیلندر به بوش و در آوردن آن از زیر برینگ می گردد
در آوردن برینگ از روی بوش کششی فشار پیستون به برینگ عکس العمل فشار سیلندر به بوش را ایجاد نموده، بوش را از زیر برینگ بیرون می کشد.
نحوه درآوردن برینگ از روی بوش کششی که دارای شیارها و سوراخهای عبور روغن است.
با تزریق روغن به فاصله بین بوش و برینگ اصطکاک تقلیل یافته، با پیچاندن مهره، بوش از زیر برینگ بیرون کشیده می شود.